Μυθιστόρηµα Μαθητείας

Περιεχόμενο Μαθήματος

Πραγµατευόµενο ζητήµατα µύησης, διάπλασης, µαθητείας (όχι µόνο µε τη στενή παιδαγωγική έννοια, αλλά µε την ευρύτερη της «γνώσης χωρίς τοίχους» που είναι η εµπειρία ή µε αυτήν της προσπάθειας ένταξης του νεαρού ήρωα σε διαφορετικά περιβάλλοντα-οµάδες), µοιρασµένο ανάµεσα σε δύο παραδόσεις, αυτήν του ατοµικισµού και αυτήν της «κοινωνικοποίησης», της συµφιλίωσης µε τον εαυτό και τον κόσµο, δείχνοντας τους πολλαπλούς χώρους τριβής ή και συγκρούσεων που οδηγούν προς τη µια ή την άλλη κατεύθυνση (σχολείο, οικογένεια, σπουδές, εργασία, τέχνη, φιλικές και ερωτικές σχέσεις) και κυρίως στενά συνδεόµενο µε την άνοδο της αστικής τάξης, το µυθιστόρηµα µαθητείας έφτασε σχεδόν να ταυτιστεί µε την ιστορία του µυθιστορήµατος εν γένει. Πρόκειται ωστόσο για ένα ιδιαίτερο είδος µυθιστορήµατος, που εγκαινιάζεται πανευρωπαϊκά µε Τα χρόνια της µαθητείας του Βίλελµ Μάιστερ του Γκαίτε (1795-6), παρουσιάζει τεράστια παράδοση στις επιµέρους εθνικές λογοτεχνίες και ικανή εκπροσώπηση στην ελληνική (Γ. Θεοτοκάς, Μ. Λυµπεράκη, Α. Τερζάκης, Λ. Νάκου, Π. Πρεβελάκης κ.ά.). Θα εξετάσουµε τέτοιες αφηγήσεις που ξεδιπλώνουν την προβληµατική της εφηβείας και της νεότητας, παρακολουθώντας ήρωες που στο χρονικό φάσµα που καλύπτουν τα µυθιστορήµατα αυτά γίνονται σταδιακά από προέφηβοι έφηβοι και µε το πέρας του έχουν φτάσει στο κατώφλι της ενήλικης ζωής, είναι έτοιµοι να ζήσουν το δικό τους µυθιστόρηµα. Το τέλος των µυθιστορηµάτων αυτών σηµατοδοτεί εποµένως µια καινούρια αρχή, την είσοδο στην (ενήλικη) ζωή. Τι συµβαίνει εντούτοις όταν η ενηλικίωση παραµένει, πεισµατικά, εντός παρενθέσεως; Ποια τα διακυβεύµατα, ποιες οι αναταράξεις µιας παρατεταµένης µετεφηβείας; Τι είδους καταφύγιο µπορεί να παράσχει η τέχνη ή η αισθητική σε τέτοιους σιτεµένους έφηβους στη σύγχρονη εποχή, σε σύγχρονες µυθιστορηµατικές εκδοχές του είδους, όπου τα ιδεολογικοπολιτικά ερείσµατα έχουν καταρρεύσει; Θα εξετάσουµε και τέτοια έργα που ανήκουν ενδεχοµένως σε διευρυµένους κύκλους του ειδολογικού επίκεντρου, επιτρέπουν όµως να φανεί πως τα σύγχρονα όρια της νεότητας έχουν µετατοπιστεί ή διευρυνθεί, και κυρίως προσφέρουν την ευκαιρία µιας πρώτης γνωριµίας µε τους σύγχρονους πεζογράφους.

Γενικές Ικανότητες

Λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές ικανότητες που πρέπει να έχει αποκτήσει ο πτυχιούχος (όπως αυτές αναγράφονται στο Παράρτημα Διπλώματος) σε ποια / ποιες από αυτές αποσκοπεί το μάθημα;.

–