Πρόγραµµα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) «Επιστήμες της Αγωγής: Καινοτόµες Παιδαγωγικές Προσεγγίσεις σε Πολυπολιτισµικά Εκπαιδευτικά Περιβάλλοντα»
Κ6Υ. Εθνογραφικές εφαρμογές στις τυπικές
και τις άτυπες μορφές εκπαίδευσης
Το μάθημα περιλαμβάνει καταρχάς την αποσαφήνιση της έννοιας «Εθνογραφία» και την ιστορική της εξέλιξη. Ο βασικός στόχος αυτής της θεωρητικής προσέγγισης είναι να κατανοήσουν οι φοιτητές τη σχέση Κοινωνικής και Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας από τη μια μεριά, και Εθνογραφίας από την άλλη, τόσο στο πλαίσιο του λεγόμενου «Εθνογραφικού Ρεαλισμού», δηλαδή την κλασική εκδοχή της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, όσο και στο πλαίσιο της «Πολιτισμικής Κριτικής», που ανανέωσε την επιστημολογική συζήτηση για την Κοινωνική Ανθρωπολογία και την Εθνογραφία. Στη συνέχεια επιδιώκεται η συστηματική διδασκαλία των μεθοδολογικών εργαλείων της εθνογραφικής προσέγγισης (συμμετοχική παρατήρηση, συνέντευξη, ημερολόγιο κ.λπ.) στο πλαίσιο των ποιοτικών μεθόδων έρευνας, ώστε οι φοιτητές του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών να εξοικειωθούν με μια κατ’ αρχήν μεθοδολογική διαδικασία.
Στη συνέχεια, στόχος του μαθήματος είναι να κατανοήσουν οι φοιτητές την αναγκαιότητα της εθνογραφικής προσέγγισης απέναντι στη σύγχρονη εκπαιδευτική διαδικασία, όσον αφορά τόσο τις τυπικές όσο και τις άτυπες μορφές εκπαίδευσης. Καταρχάς αποσαφηνίζεται η βασική (μεθοδολογική κατά κύριο λόγο) διαφορά ανάμεσα στα γνωστικά αντικείμενα Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης και Ανθρωπολογία της Εκπαίδευσης, αλλά και τα πλαίσια της σύγχρονης εκπαιδευτικής διαδικασίας τόσο διεθνώς όσο κυρίως στην ελληνική εκπαίδευση (εκπαίδευση μεταναστών, μειονοτική εκπαίδευση, εκπαίδευση ενηλίκων κ.λπ.), ώστε να διαμορφωθεί ένα σαφές πλαίσιο εφαρμογής της εθνογραφικής μεθόδου ως εργαλειακής προσέγγισης για την παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού, διδακτικών προσεγγίσεων κ.λπ. στην τυπική και την άτυπη εκπαίδευση. Βασικά εννοιολογικά εργαλεία για την προσέγγιση των ζητημάτων αυτών είναι οι έννοιες της ταυτότητας και της ετερότητας, τα γνωστικά μοντέλα, η συσχέτιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας με την έννοια του πολιτισμού (culture) κ.λπ.