Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία (Φανή Μοκαΐτη, 2016)

Επιλεκτική αλαλία στο σχολείο. Σχέσεις και αντιλήψεις στο εκπαιδευτικό πλαίσιο: μία μελέτη περίπτωσης (Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία)

Φανή Μοκαΐτη

Περίληψη:  Η επιλεκτική αλαλία είναι μια αγχώδης διαταραχή κατά την οποία ένα παιδί δε μιλά σε συγκεκριμένες κοινωνικές καταστάσεις, ενώ αναμένεται να μιλήσει και έχει την ικανότητα να το πράξει. Τα παιδιά με επιλεκτική αλαλία δυσκολεύονται να καλλιεργήσουν δεξιότητες όμοιες με αυτές των συνομηλίκων τους ενώ, παρουσιάζουν ανεπάρκεια στις γλωσσικές και κοινωνικές τους δεξιότητες, καθώς και στην ακαδημαϊκή τους πορεία. Δυσκολεύονται να δημιουργήσουν φιλίες, και συνήθως αγνοούνται από τους συμμαθητές τους. Επίσης, δυσκολίες αντιμετωπίζουν και οι εκπαιδευτικοί που καλούνται να ανταπεξέλθουν στην ιδιαιτερότητα των παιδιών αυτών. Η παρούσα εργασία αποτελεί μια ποιοτική έρευνα και ειδικότερα μια μελέτη περίπτωσης. Σκοπός της ήταν να μελετήσει μέσα στο θεσμικό εκπαιδευτικό πλαίσιο τη λειτουργία παραμέτρων, οι οποίες συνδιαμορφώνουν τις κοινωνικές και παιδαγωγικές σχέσεις και αλληλεπιδράσεις ενός παιδιού με επιλεκτική αλαλία. Δείγμα της αποτέλεσε ένα 11χρονο παιδί, το οποίο ήδη από την προσχολική ηλικία δεν επικοινωνεί λεκτικά στο σχολείο, ενώ μιλά στην οικογένεια και σε εξωσχολικούς φίλους. Τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν για τη συλλογή των δεδομένων, ήταν: το Κοινωνιομετρικό test του Moreno, το ερωτηματολόγιο «School Speech Questionnaire», το ερωτηματολόγιο «Selective Mutism Questionnaire», ημιδομημένες συνεντεύξεις με μέλη της οικογένειας του παιδιού, με τους εκπαιδευτικούς του, καθώς και με δύο στελέχη της εκπαίδευσης. Τέλος πραγματοποιήθηκε μη συμμετοχική παρατήρηση του παιδιού κατά τη διάρκεια του σχολικού διαλείμματος. Τα αποτελέσματα, έδειξαν ότι το συγκεκριμένο παιδί που μελετάται, είναι αγνοημένο από τους συμμαθητές του. Αναφορικά με τους εκπαιδευτικούς, η μελέτη έδειξε ελλείψεις στην εκπαίδευση και την θεσμική στήριξή τους ώστε να μπορούν να αναπτύξουν στρατηγικές για την πρόοδο του παιδιού. Συνολικά, η παρούσα έρευνα φωτίζει ενδιαφέρουσες πτυχές της ζωής ενός παιδιού με επιλεκτική αλαλία και παραπέμπει στην ανάγκη συστηματικότερης διερεύνησης των ειδικών αναγκών και των πιθανών τρόπων στήριξης των παιδιών στο σχολικό πλαίσιο.